Yevropa bankida hisob raqami ochish: shartlar va mamlakatlar bo’yicha qisqacha qo'llanma

O‘zbekiston fuqarosi boshqa chet ellik fuqarolar kabi Yevropa banklarida hisob raqami ochish huquqiga ega. Bu, ayniqsa, chet elga ko'p sayohat qiladigan, o'qiydigan yoki ishlayotganlar uchun foydali bo'lishi mumkin. Yevropa banklari ishonchliligi va xizmatlar sifati bilan ajralib turadi. U yerdagi hisob raqamlari butun dunyo bo'ylab operatsiyalarni oson va tez amalga oshirish imkonini beradi. Lekin norezidentlar tomonidan bank hisobvarag'ini ochish uchun maxsus shartlar mavjud. O‘zbekiston fuqarosi Yevropa bankida hisob raqami ochishi uchun nima qilish kerakligi, nimalarga alohida e’tibor qaratish lozimligini bo‘yicha ma’lumot beramiz.

Yevropa banklaridagi hisob raqamining afzalliklari

Yevropada bank ishi juda boy tarixga ega. Dastlabki banklar 16-asrda zamonaviy Italiya hududida, Neapol va Venetsiyada paydo bo'lgan. Hozir bu moliya tashkilotlari Yevropaning har bir davlatida faoliyat yuritadi va yuqori darajadagi xavfsizlikka ega. Har yili Yevropa banklari dunyodagi eng yaxshi bank muassasalarining turli reytinglariga kiritiladi. Shveysariya banklari esa ishonchlilik va xavfsizlik timsoliga aylangan.

Yevropaning amaldagi qonunchiligi ham bank mijozlariga hisobvaraqlarga joylashtirilgan mablag'larning xavfsizligini va shaxsiy ma'lumotlarning daxlsizligini kafolatlaydi. Yevropa moliyaviy tashkilotlarining bankrotlik holatlari juda kam uchraganligi sababli, Yevropa bankidagi hisob raqamda pul mablag‘larini saqlash xavfsiz hisoblanadi.

Bundan tashqari, Yevropa bankida hisob raqamiga ega bo'lish sizga ijobiy kredit tarixini shakllantirish va Yevropa Ittifoqi doirasida operatsiyalarni tez va xavfsiz amalga oshirish imkonini beradi. Yevropa banklari barcha asosiy to'lov tizimlari va jahon valyutalari bilan ishlaydi.

Chet el fuqarolari tomonidan Yevropa banklarida hisob ochish shartlari

Yevropa Ittifoqi mamlakatlarida bank hisob raqamini ochishni istagan chet el fuqarolari uchun maxsus qoidalar mavjud. Shartlar muayyan mamlakat va bankka qarab farq qilishi mumkin. Umumiy tamoyillarni ajratamiz.

Yevropa bankida 18 yoshdan oshgan har qanday aqli raso shaxs hisob raqami ochishi mumkin. Buning uchun moliya tashkilotiga bir qator hujjatlarni taqdim etish kerak: shaxsni tasdiqlovchi guvohnoma, mamlakatga kelish sababi, qonuniy yashash joyini tasdiqlovchi hujjat, mehnat shartnomasi yoki universitetda o'qish haqidagi malumotnoma va mablag'larning kelib chiqishini tasdiqlovchi hujjat.

Ko'p Yevropa banklari rezident bo'lmagan chet el fuqarolari uchun amaldagi istiqomat  ruxsatnomasi (istiqomat ruxsatnomasi yoki doimiy istiqomat ruxsatnomasi) yoki uzoq muddatli viza asosida hisob raqamlarini ochadi. Shu bilan birga, hisob ochish uchun istiqomat ruxsatnomasi olish shart bo'lmagan davlatlar ham mavjud - masalan, Sloveniyada bank mijozidan mamlakatda doimiy yashash joyini tasdiqlash talab qilinmaydi.

Shuningdek, bank sizdan tarjimai holingiz haqida ko'p savollar berilgan ma'lumotnomani to'ldirishni, rejalashtirilgan daromad va xarajatlaringiz haqida, shuningdek, ish beruvchingiz va mablag'ning kelib chiqishi haqida ma'lumot so'rashiga tayyor turishingiz kerak. Ayrim banklarda masofadan turib ariza to'ldirish va hisob raqami ochish mumkin. Banklar, agar ariza beruvchi o'sha mamlakatning boshqa moliya tashkilotida hisob raqami ochganligini aniqlasa, odatda hisobvaraq ochishni rad etadi.

Huquqiy asoslar

2014-yilda Yevropa Parlamenti va Kengashi tomonidan Yevropa Ittifoqining moliyaviy xizmatlar bo‘yicha direktivasi qabul qilindi. Shuningdek asosiy bank hisobi tushunchasi ham  o‘rnatildi. Direktiva Yevropa Ittifoqi va boshqa mamlakatlar fuqarolari uchun bank xizmatlaridan foydalanish va Yevropa Ittifoqi mamlakatlari banklarida hisob raqami ochish tartibini soddalashtirish uchun qabul qilingan.

2019-yildan boshlab “Valyutani tartibga solish to‘g‘risida”gi Qonunning qabul qilinishi tufayli O‘zbekiston fuqarolari uchun ham xorijiy banklarda hisob raqamlari ochish imkoniyati paydo bo‘ldi. Mazkur qonun fuqarolarning xorijiy banklarda hisob ochishiga qo‘yilgan cheklovlarni bekor qildi. Avvallari xorijliklar uchun faqat xorijda bo‘lish muddatida hisobvaraq ochish mumkin edi. Fuqaro O‘zbekistonga qaytganidan so‘ng hisobni yopishi va pulni milliy bankdagi hisob raqamiga o‘tkazishi shart edi.

Yevropa bankida hisob raqamni qanday ochish kerak

Shartlar va qonunchilik bazasi bilan tanishganimizdan so'ng, Yevropa banklarida hisob ochish bo'yicha yo‘riqnoma tayyorlaymiz. Yevropa Ittifoqi mamlakatlaridagi banklarda hisobvaraqlarni ochish shartlari va tartiblari bir biriga o‘xshash. Ammo har bir mamlakat qonunchiligida milliy jihatlari, shuningdek, o'ziga xos bank an'analari mavjud. Yevropa Ittifoqining eng yirik mamlakatlari, shuningdek, Buyuk Britaniya va Shveysariya banklarida hisob raqamlarini ochish holatlarini ko'rib chiqamiz.

Fransiya

Fransiyada norezidentlar uchun ikki turdagi hisob mavjud. Standart hisob mamlakatda 90 kundan ortiq qolishni rejalashtirganlar uchun mos keladi. Bu mamlakatda bo'lish muddati 90 kundan oshmaydigan norezidentlar uchun maxsus yaratilgan. Biz yuqorida aytib o'tgan standart hujjatlar to'plamiga qo'shimcha ravishda, fransuz banklari ariza beruvchidan daromadlar to'g'risida ma'lumot, ish joyidan va hisob ochilgan banklardan tavsiyanomalar so'rashi mumkin.

Germaniya

Norezidentlar tomonidan nemis banklarida hisob ochish qoidalari har xil. Aksariyat hollarda istiqomat ruxsatnomasisiz yoki uzoq muddatli vizasiz, shuningdek, ish yoki o‘qish shartnomasi bo‘lmagan xorijlik uchun hisob ochib bo‘lmaydi. Ariza beruvchilardan Germaniyada doimiy yashash joyi ham talab qilinadi.

Ispaniya

Ispaniyada istiqomat ruxsatnomasi bo'lmagan norezident uchun bank hisobini ochish oson emas. Birinchidan, chet el fuqarosi sifatida NIE identifikatori – shaxsiy soliq raqamini beruvchi hujjatni olishingiz kerak. Keyin, hujjatlar to'plamini yig‘ishingiz va bankka ispan tilida ariza topshirishingiz kerak. Norezidentlardan milliy bankda hisobvaraq ochish zarurligini tushuntirish talab qilinadi. Istiqomat ruxsatnomasi bo‘lmagan chet el fuqarosiga ispan bankida hisob ochishni rad etish ehtimoli yuqori.

Avstriya

Avstriyada bank hisob raqamini ochish uchun istiqomat ruxsatnomasiga ega bo‘lish shart emas. Ariza beruvchidan standart hujjatlar to'plami — shaxsiy guvohnoma, pul mablag'larining kelib chiqishini tasdiqlovchi hujjat, mehnat shartnomasi yoki universitetda o'qish to'g'risidagi guvohnoma, Avstriya yoki boshqa davlatda doimiy yashash joyini tasdiqlovchi hujjat taqdim etishi talab qilinadi. To'liq tekshiruvdan so'ng, bank arizani tasdiqlash yoki rad etish to'g'risida qaror qabul qiladi.

Italiya

Italiyada bank hisobini ochish uchun zarur bo'lgan harakat mexanizmi Ispaniyadagiga o'xshaydi. Chet el fuqarosi bankka murojaat qilishdan oldin soliq xizmatidan shaxsiy identifikatsiya kodini olishi kerak. Shundan so'ng, standart hujjatlar to'plami bilan birga bankda hisob ochish uchun ariza topshirishingiz mumkin. Italiyada chet el fuqarosi tomonidan istiqomat ruxsatnomasisiz bank hisob raqamini ochishning o'ziga xos xususiyati shundaki, bank nafaqat ariza beruvchining banklaridan, balki 1-2 mahalliy aholidan ham tavsiyanomalar so'rashi mumkin.

Sloveniya

Yevropa Ittifoqining boshqa mamlakatlari bilan solishtirganda, bank hisobini ochmoqchi bo'lgan xorijliklarga Sloveniyada eng do‘stona munosabatda bo'lishadi. Mamlakatda bank hisobini ochish uchun Sloveniyada doimiy yashash joyi haqidagi hujjatlarni taqdim etish shart emas. Bank filialiga pasport yoki identifikatsiya kartasi, shuningdek Sloveniyadagi soliq raqami va norezidentlar uchun soliq raqami bilan kelish kifoya. Ularni soliq idorasidan olish nisbatan tezroq bo‘ladi. Arizani pochta orqali oldindan yoki shaxsan topshirish mumkin. Shu bilan birga, banklar bo'lajak mijozlarning barcha ma'lumotlarini tekshirish, shuningdek, qo'shimcha moliyaviy va shaxsiy ma'lumotlarni so'rash huquqini o'zida saqlab qoladi.

Buyuk Britaniya

Buyuk Britaniyadagi banklardan birida hisob ochish uchun Yevropa Ittifoqi banklari bilan bir xil hujjatlar to'plamini, shuningdek, ayrim qo'shimcha hujjatlarni taqdim etish kerak. Misol uchun, arizachi soliq to'lovchi sifatida ro'yxatdan o'tishi va tegishli guvohnomani olishi kerak. Shuningdek, Britaniya banklarining aksariyati arizachining batafsil tarjimai holi va mamlakatda yashash joyini tasdiqlovchi hujjatni talab qiladi.

Shveysariya

Shveysariya banklari xorijiy mijozlarga ixtisoslashgan, shuning uchun ular norezidentlar uchun hisob ochish imkoniyatini beradi. Buning uchun arizachi shaxsini tasdiqlovchi hujjatni taqdim etishi, Shveysariyada yoki chet elda doimiy yashash joyi mavjudligini tasdiqlashi va mablag‘larning kelib chiqishini asoslashi talab qilinadi. Shveysariya banklari hisobdagi mablag'larning qonuniyligini juda sinchiklab tekshirishi bilan mashhur. Shuning uchun butun jarayon bir necha hafta davom etishi mumkin.

Serbiya

Hisob varaq ochishning ishonchli variantini xohlasangiz, Yevropa Ittifoqiga a'zo bo'lmagan Yevropa mamlakatlarini diqqat bilan ko'rib chiqishingiz mumkin. Funksionallik nuqtai nazaridan olib qaraganda, bu banklardagi hisoblar Yevropa Ittifoqi mamlakatlari banklaridagi hisoblardan deyarli qolishmaydi. Lekin hisob ochish ancha oson hisoblanadi.

Misol uchun, Serbiyada bank hisobvarag'ini ochish uchun pasport yoki ID karta, Serbiyada yashash joyida ro'yxatdan o'tganlik to'g'risidagi guvohnomani (uy-joyni rasman ijaraga olgan har bir kishiga avtomatik ravishda beriladi) va har qanday amaldagi bank hisobida mablag'lar harakati to'g'risidagi guvohnomani o‘z ichiga olgan hujjatlar to‘plamini yig‘ish kifoya qiladi. Aksariyat hollarda mijozlar qo'shimcha tekshiruvdan o'tkazilmaydi va hisob ochishni rad etish holatlari juda kam uchraydi. Hisobni ochish uchun bir necha kun kifoya qiladi.

Yevropa banklarida hisob varaqlar: nimani bilishingiz kerak

Agar siz Yevropa bankida hisob ochmoqchi bo'lsangiz, e'tiborga olish kerak bo'lgan asosiy holatlar bo‘yicha to‘xtalib o‘tamiz:

• istiqomat ruxsatnomasisiz yoki uzoq muddatli vizasiz hisob ochish oson kechmaydi, lekin  iloji bor – buning uchun kengaytirilgan hujjatlar to‘plamini taqdim etish va batafsil tekshiruvdan o‘tish kerak bo‘ladi;
• qo'lda mehnat shartnomasi yoki universitetda o'qish to'g'risidagi guvohnoma bo'lgani ma'qul - bu imkoniyatingizni ancha oshiradi;
• baʼzi Yevropa mamlakatlarida bank hisobini ochish uchun soliq idorasidan roʻyxatdan oʻtishingiz kerak;
• shunday Yevropa davlatlari borki, u davlatda yashamay turib ham hisob ochishingiz mumkin, masalan, Sloveniya va Shveysariyada;
• odatda norezidentga Yevropa Ittifoqining bir davlatida bir nechta bank hisob raqamlarini ochishga ruxsat berilmaydi.

Shu bilan birga, YIga aʼzo boʻlmagan mamlakatlarda, masalan, Serbiya, Chernogoriya, Bosniya va Gersegovina, hattoki Turkiyada ham bank hisobvaragʻini ochish osonroq ekanligiga eʼtiboringizni qaratamiz. Ularda ko'rsatiladigan bank xizmat turlari Yevropa Ittifoqi banklari tomonidan taqdim etiladigan xizmat turlari bilan deyarli farq qilmaydi. Lekin shuni ta'kidlash lozimki, norezidentning hisob ochish haqidagi arizasi ma'qullanishi ehtimoli yuqori hisoblanadi.