Maktab bozoriga qancha pul sarfladingiz: ikki o‘quvchining otasi — 2024-yilgi xarajatlar haqida

“Men eksport bilan shug'ullanuvchi kompaniyada bo‘lim boshlig‘iman, ayolim esa muharrir bo‘lib ishlaydi. 3 ta farzandim bor. Ikkita kattasi o‘quvchi. O‘g‘lim 15 yosh, bu yil Jahon iqtisodiyoti va diplomatiyasi universiteti qoshidagi akademik litseyga o‘qishga kirdi. Katta qizim 11 yosh, bu yil ixtisoslashtirilgan san'at  maktabining 5-sinfiga qabul qilindi. Ancha yillardan beri avgustning oyining ikkinchi yarmida o‘quvchi bolalarim uchun  maktab bozori qilamiz.

“Har safar avgustning maoshini olgach, maktab bozori uchun alohida summani ajratib qo'yaman. Ayolimga kerakli narsalarni ro‘yxat qilishini aytaman, bolalar bilan nimani hozir olish zarur, nimani keyinroq olish mumkinligini hal qilishadi. Bozorlikni avgustning o'rtalariga — dam olish kunlariga mo‘ljallaymiz. Aslida, maktab bozorlari O‘zbekistonda sentabrning 10-sanalariga qadar davom etadi. Lekin, men bayram arafasi bozorda shoshilib yurmaslik uchun avvaldan qilib qo‘ygan ma'qul, deb o‘ylayman”.

Biz maktab bozorini har doim Bek Baraka va Do'stlik bozorlaridan qilardik. Bu yil birinchi marta Toshkent viloyati Zangiota tumanidagi ulgurji bozoriga bordik. Qizim san'at maktabining rassomlik yo‘nalishiga kirgani bois, unga maxsus qog‘ozlar, professional bo‘yoq va mo‘yqalam, maxsus o‘chirg‘ichlar kerak bo‘larkan. Rassomlik uchun kerakli narsalar 160 000 so‘m bo‘ldi, bundan avval maxsus bo‘yoq, qalam va mo‘yqalamlarni Chorsudagi do'kondan 500 000 ga olib bergandim.

Asosiy o‘quv qurollari — umumiy daftarlar, ruchka, qalam, chizg‘ich, kitob va daftarlar uchun jildlar 200 000 so‘mga aylandi. Qizimning formasiga 300 000, poyabzali uchun 180 000 sarfladim, ryukzaki ham 180 000 so‘m bo‘ldi.

O‘g‘limning litseyida hamma uchun yagona forma joriy etilgan. Bu forma bir brend do'konida sotilarkan. Shu sabab, o‘g‘limga forma qidirib, ko‘p ham sarson bo‘lmadik. Kostyum-shim 1 millionga tushdi. Oq ko‘ylaklar, tufli va kamarni boshqa brend do'kondan 700 000 ga oldik. O‘g‘lim ancha katta bo‘lib qolgani bois, bozorlardan unga mos o‘lcham topishga qiynalamiz.

To‘g‘risi, bu yili o‘g‘limga qanday ryukzak tanlashni bilmay boshimiz qotdi. O‘zi ham “Kichkina bolamasman-ku, bunaqa ryukzak-sumkalar tutmayman”, dedi. Do‘konlarni aylana turib, sifati yaxshi charm diplomat ko‘rib qoldik. Kattagina ekan, kitoblar ham, keyinchalik noutbuk ham sig‘adi deb, 350 000 so‘mga shu diplomatni oldik. Harqalay, bo'lajak diplomat diplomat tutib o'rgangani yaxshi, deb hazillashib qo‘ydik.

Farzandlar katta bo‘lgani sayin xarajatlar ham oshib boraverar ekan. Bir nechta farzandi maktabga boradigan ba'zi ota-onalar  maktab bozorini yozning boshidan — ta'til boshlanishi bilan qila boshlashadi. Bu paytda ulgurji bozorlarda o‘quv qurollari ham, kiyim-kechak ham arzonroq bo‘ladi. Avgust boshlanishi bilan deyarli har bir do‘konda o‘quv qurollari sotuvga chiqadi. Ko‘plab supermarket va savdo markazlarida aksiya va chegirmalar e'lon qilinadi.

Masalan, Uzum Marketda ham maktab bozori aksiyasi bo‘ldi. Ko‘p tanishlarim, shular qatori o‘zimning odam ham umumiy daftarlar, ruchka, qalam va shu kabi o‘quv qurollarini Uzum Marketdan xarid qilishdi. Hamkasblarim orasida ham “Uzum  Marketdan ryukzak, poyabzal, maktab formasi sotib oldik” deganlar bo‘ldi. Menimcha, o‘quvchi farzandlari ko‘p bo'lmagan ota-onalar uchun bu juda qulay. Ham vaqtingizni, ham kuchingizni, qanchadir miqdorda pulingizni ham tejab qolasiz.

Bundan tashqari, ayolim o'tgan o‘quv yilidan qolgan daftarlar, ruchka, rangli qalamlar yoki daftar jildlarini saralab, yaxshilarini ajratib oladi. Axir ularni ham bemalol ishlatish mumkin.

Ochig‘ini aytsam, maktab bozori har bir ota-ona uchun biroz tashvishli davr, o‘ziga yarasha xarajatlari, yugur-yugurlari bor. Lekin, bularning bari shirin tashvishlar. Axir bir kun kelib, og‘ling yoki qizing uchun oxirgi marta maktab bozori qilib berasan. Masalan, 1-2 yildan o‘g‘lim litseyni bitirib, oliy o'quv yurtiga kirsa, uning uchun maktab bozori qilib yurmaymiz, lekin xarajatlarimiz butunlay boshqacha bo‘ladi. Balki bu haqda kelgusi maqolalarda aytib berarman.

Nima bo‘lganda ham, men uchun farzandlarimni yangi formalarda, chiroyli bo‘lib yangi o‘quv yilini boshlayotganlarini ko‘rish juda quvonarli.

Xulosa qiladigan bo‘lsam, maktab bozorini har doim ayolim bilan maslahatlashib, ehtiyojlarni hisobga olgan holda qilamiz. Masalan, o‘tgan yili o‘quv qurollariga ancha kamroq pul sarflagandim, ya'ni ortib qolgan o‘quv qurollari bo‘lgani uchun unchalik ko‘p sotib olmagandik. Jami hisobda bu yil 3 000 000 so‘mdan ortiqroq sarfladim. To‘g‘risi, xarajatlar katta bo‘lishini kutgandim, chunki ikkala farzandim yangi joyga o‘qishga kirishdi va hamma narsani yangilab berishga to‘g‘ri keldi. Lekin, o‘ylashimcha, kelasi yili buni biroz kamaytiramiz. Kelasi yili ryukzaklar olmaymiz, yana maktab formalarining holatiga qarab, yangisini olamiz.