Rasmiy daromadsiz ipoteka olamiz: shartlar va layfxaklar

Xonadon sotib olmoqchisiz, lekin rasmiy daromadsiz ipotekani qanday olishni bilmayapsizmi? Bu holatda qanday harakat qilishni aytib beramiz.

Temur o'zi yoqtirgan xonadonni sotib olish uchun ipoteka kreditini olmoqchi. Ammo bir muammo bor: uning tasdiqlangan daromadi yo'q. Erkak butun umri davomida avtomobil tuzatuvchi usta bo'lib ishlagan va qo'l mehnati uchun haq olgan. Temur do'stlaridan banklar bunday mijozlar bilan ishlashni yoqtirmasligini eshitgan. Ammo erkak baribir omadini sinab ko'rmoqchi, chunki uning daromadi barqaror va u dastlabki to'lov uchun anchagina pul ham yig‘ib qo‘ygan. Temur bilan birgalikda, agar rasmiy daromadingiz bo'lmasa, qanday qilib ipoteka kreditini olish mumkinligini aniqlaymiz.

Ipoteka qanday qilib beriladi

Avvaliga ipoteka olish shartlarini ko'rib chiqamiz. Odatda, banklar mijozning salohiyatini bir xil mezonlarga ko'ra baholaydilar va bir xil talablarni qo'yadilar:

• qarz oluvchi 18 yoshdan katta bo'lishi kerak (banklar 60 yoshdan oshgan mijozlarga ipotekani kamroq ma'qullashadi);
• ipoteka kreditini olishni istagan kishi muntazam daromadi bor(murojaat qilishdan oldin kamida 3-4 oy davomida);
• qarz oluvchining ipoteka krediti bo'yicha qarzdor bilan birgalikdagi qarz yuki daromadning 50% dan oshmaydi;
• mijoz yaxshi kredit tarixiga ega: uning oldingi kreditlari bor, ular kechiktirmasdan yoki 30 kundan ortiq bo'lmagan bir martalik kechikishlar bilan to'langan;
• qarz oluvchida dastlabki to'lov uchun mablag' bor, bu odatda sotib olinayotgan mulk qiymatining taxminan 20-25% ni tashkil qiladi.

Shuningdek, banklar ba'zan qarz oluvchidan ipoteka kreditining butun muddati uchun sug'urta shartnomasini tuzishni talab qiladilar. Ba'zi banklar qo'shimcha, aniqroq shartlarga ega bo'lishi mumkin, masalan, ma'lum miqdordagi daromad yoki kengroq kredit tarixi.

Rasmiy daromadsiz ipotekani qanday qilib olish mumkin

Agar mijoz ko'chmas mulkni sotib olish uchun ipoteka krediti olishni istasa, lekin o'z daromadlarini asoslay olmasa, bank bitimga sherik-qarzdor(yoki bir nechta) – ipoteka shartnomasining qo'shimcha ishtirokchilari sifatida ishtirok etadigan va asosiy qarz oluvchi bilan bir qatorda shartnomaning barcha shartlariga javob beradigan shaxslar qo'shilishini talab qiladi. Keling, bunday vaziyatning uchta asosiy variantini tahlil qilamiz va ularning har birida ipotekani qanday qilib olishni tushuntiramiz.

Barcha daromadlar – norasmiy

Bunday holda, bank bir necha yil davomida mijozning hisoblaridan ko'chirma yoki mablag'lar harakati to'g'risida guvohnoma so'raydi. Keyin bank qarz oluvchining to'lov qobiliyatini baholaydi. Bank mutaxassislari mijozning ipotekani to'lash uchun yetarli bo'lgan norasmiy, ammo barqaror daromadga ega ekanligini aniqlaydilar. Agar ish haqini  kechiktirib olsangiz, buyurtmalar puli noaniq muddatlarda to‘lansa, ya'ni sizning daromadingiz oydan oyga sezilarli darajada farq qilsa — ipoteka, boshqa har qanday kredit singari, ma'qullanmaydi.

Ammo qarz oluvchining mavjud mablag'lari miqdori bankka ma'qul bo‘lsa, ipoteka tasdiqlanadi. Shu bilan birga, bank standart shartlarga qaraganda ancha katta boshlang'ich to'lovni talab qiladi (kamida 50%, ko'pincha hatto 65-70%). Shuningdek, yuqori foiz stavkasini belgilaydi va qarz oluvchining ishonchliligini baholash uchun qo'shimcha hujjatlarni talab qilishi mumkin (masalan, oldingi ish joylaridan xarakteristikalar).

Dastlabki to'lov uchun  hisob raqamida katta miqdorda mablag'i bo'lgan va benuqson kredit tarixiga ega bo'lgan qarz oluvchilar ijobiy natija olishlari mumkin.

Daromadning bir qismi – konvertda

Yana bir vaziyat – mijoz daromadining kam qismi rasmiy (ammo bu ipoteka to'lovlari uchun yetmaydiarli emas) va u daromadning katta qismini "yashirin" shaklda oladi ("konvertda"). Bu holda bank mijozdan belgilangan shakldagi daromadning kamroq, rasmiy qismini va ish beruvchining xarakteristikasini tasdiqlashni talab qiladi. Aks holda, kreditni tasdiqlash mexanizmi birinchi holat bilan bir xil bo‘ladi. Faqatgina farq shundaki, garchi past, ammo rasmiy daromadi bo'lsa ham, bank qarz oluvchiga ancha xolis munosabatda bo'ladi. Ipoteka shartlari to'liq norasmiy daromadga qaraganda ancha manfaatli bo'ladi, ammo butunlay "aniq" daromadga qaraganda kamroq foyda keltiradi.

Qarz oluvchi – yakka tartibdagi tadbirkor yoki o'z-o'zini band qilgan shaxs

Qahramonimiz Temurga qaytadigan bo‘lsak, u butun umri davomida avtoulov ustasi bo'lib ishlaydi, lekin o'zini o‘zi band qilgan sifatida rasmiylashtirilmagan. Erkakning rasmiy mehnat shartnomasi yo'q, shuning uchun bank uni to'liq norasmiy daromadga ega mijoz deb hisoblaydi. Ipoteka shartlarini yaxshilash va kreditni tasdiqlash ehtimolini oshirish uchun yakka tartibdagi tadbirkor yoki  o'zini o‘zi band qilgan shaxs sifatida rasmiy ravishda ro'yxatdan o'tish mumkin. Shundan keyin  qarz oluvchining bank uchun ishonchliligi oshadi va moliyaviy tashkilot mijozni endi tasdiqlangan daromadga ega shaxs sifatida qabul qiladi.

Biroq, bank uchun o'zini o‘zi band qilgan shaxs bilan yakka tartibdagi tadbirkor (YTT) o'rtasida sezilarli farq bor. Birinchi holatdagi maqomda daromadni tasdiqlash uchun 3-6 oy kifoya qilsa, yakka tartibdagi tadbirkor maqomi bilan bank 6-12 oylik ish tajribasini talab qiladi. Ammo yakka tartibdagi tadbirkorlar uchun ipoteka shartlari yanada foydali bo'ladi.

Agar sizda rasmiy ravishda tasdiqlangan daromad va ish beruvchilarning tavsiyalari bo'lmasa, o'zingizni yakka tartibdagi tadbirkor yoki o'zini o‘zi band qilgan shaxs sifatida ro'yxatdan o'tkazishga harakat qiling. Shunday qilib, kreditni tasdiqlash ehtimoli yuqori bo'ladi va shartlar yaxshiroq bo'ladi. Ammo shuni esda tutish kerakki, yakka tartibdagi tadbirkor  bo‘lish o'zini o‘zi band qilishdan ko'ra qiyinroq.

Rasmiy daromadsiz qarz oluvchi uchun ipoteka shartlari

Shunday qilib, Temurga ma'lum shartlar asosida ipotekani tasdiqlashdi. Keling, bank erkakka qanday talablarni qo'yganini ko'rib chiqaylik:

• rasmiy tasdiqlangan daromadga ega bo'lgan sherik-qarzdorni bitimga kiritish: shuni esda tutish kerakki, agar sherik-qarzdor kredit bo'yicha to'lovlarni amalga oshirishi kerak bo'lsa, u kompensatsiya yoki sotib olingan ko'chmas mulkning bir qismini olish huquqiga ega bo'ladi;
• sotib olingan xonadon qiymatining 60% miqdorida dastlabki to'lovni amalga oshirish;
• tasdiqlangan daromadli mijozga qaraganda yuqori foiz stavkasi (27%) va oylik to'lov miqdori kattaroq bo'lgan shartnomani tuzish.

Bank tasdiqlanmagan daromadsiz ipoteka kreditini olishni istaganlar uchun ham shunga o'xshash shartlarni e'lon qiladi. Shuningdek, garov sifatida sotib olingan ko'chmas mulk emas, balki qarz oluvchiga tegishli boshqa obyekt qo‘yilsa, bank ipoteka kreditini ma'qullashga tayyor. Ammo shuni esda tutish kerakki, agar qarz oluvchi ipotekani to'lay olmasa, bank o'z yo'qotishlarini qoplash uchun garovga qo'yilgan mulkni tasarruf etishi mumkin.

Agar ipoteka kreditini olishni istasangiz, lekin tasdiqlangan daromadga ega bo'lmasangiz, nimalarni bilishingiz kerak

Endi Temur bilan birgalikda xulosa qilib, tasdiqlangan daromadsiz ipotekaga qanday tayyorlanish va olish tartibi haqida aytib beramiz:

• rasmiy ravishda tasdiqlangan daromadga ega bo'lgan sherik-qarzdor toping: u holda hech bir bank ipoteka kreditini bermaydi;
• dastlabki to'lov uchun katta miqdorda pul tayyorlang (sotib olingan mulk qiymatining 50% dan ortig'i);
• to'lovlar kechiktirilmagan yaxshi kredit tarixiga ega ekanligingizga ishonch hosil qiling;
• bank tomonidan ko'proq tekshiruvlarga tayyor turing va qo'shimcha hujjatlarni taqdim eting;
• agar yakka tartibdagi tadbirkor yoki o'zingizni o‘zingiz band qilish imkoniyati mavjud bo'lsa, buni bajaring.

Ipotekani rasmiylashtirishdan oldin moliyaviy imkoniyatlaringizni hisoblab chiqing. Bank  ipotekani bir zumda tasdiqlashi mumkin, ammo uni yillar davomida to'lashingiz kerak bo'ladi. Agar qarzni o'z vaqtida to'lashingizga ishonchingiz komil bo'lmasa, ipoteka haqidagi fikrlarni biroz keyinga qoldirgan yaxshiroqdir.