Bankomatlar va to’lov terminallaridan qanday qilib xavfsiz foydalanish kerak

Bankomatlar va to'lov terminallaridan foydalanganda, qanday qilib noxush vaziyatga tushib qolmaslik va ma'lumotlaringizni birovlarga berib qo'ymaslik kerakligini tushuntiramiz.

Har birimiz hayotimizda kamida bir marta bankomat yoki to'lov terminalidan foydalanganmiz. Ba'zan siz e'tiborsizlikdan buzilgan bankomatdan foydalanishingiz yoki to'lov terminalidan foydalanganda ma'lumotlarni firibgarlarning qo'liga topshirishingiz mumkin. Shuning uchun xavfsizlik choralariga rioya qilish kerak. Ma'lumotlarni xavfsiz saqlash va karta va pulni yo'qotmaslikka yordam beradigan maslahatlar bilan bo'lishamiz.

Bankomat yoki to‘lov terminalini qanday to‘g‘ri tanlash kerak?

Xavfsizlik ko'p jihatdan bankomat yoki terminalni qanchalik to'g'ri tanlaganingizga va uning joylashgan joyiga bog'liq. Asosiy tamoyil — binolar ichida joylashgan qurilmalarni tanlash. Eng yaxshisi — banklarda, moliyaviy tashkilotlarda, davlat muassasalarida, savdo markazlarida. Bir so'z bilan aytganda, videokuzatuv tizimi va xavfsizlik tizimi ishlaydigan joylarda. Ko'cha bankomatlari va terminallar bilan ishlamaslikga harakat qiling. Aynan ular ko'pincha firibgarlar tomonidan josuslik moslamalarini o'rnatish yoki mijozlarni kuzatish uchun ishlatiladi.

Qurilma joylashgan xonaga kirish uchun PIN-kodni kiritgandan keyingina kirish mumkin bo'lgan qurilmalardan ehtiyot bo'ling. Shunday qilib, PIN-kod firibgarlarning qo'liga tushishi mumkin. Shuningdek, yangi qurilmalar bilan ishlashni tanlang: ular yanada rivojlangan himoya tizimlari bilan, hatto kartalarni kamroq chaynash yoki ish paytida ishlamay qolishni bartaraf etish bilan jihozlangan. Bankomat qanchalik yangi ekanligini uning tashqi ko'rinishidan tushunishingiz mumkin. Agar klaviatura yozuvi o'chmagan bo'lsa, ekran yorqin va interfeys ishlatilganda uzulishlar bo'lmasa, sizning oldingizda yangi qurilmaligini bildiradi.

Bankomat yoki terminalni tanlaganingizda, uni tekshiring va sizning oldingizda haqiqatan ham  tashkilotning apparati yoki  bankga tegishliligiga ishonch hosil qiling. Buning uchun logotiplar, Brendlash, rangi va terminalda tashkilot egasi va to'lov tizimlarining logotiplari mavjudligini tekshiring.

Ishni xavfsiz boshlash qoidalari

Bankomat yoki to'lov terminalining ko'rinishi shubhasiz ekanligiga ishonch hosil qilganingizdan so'ng, xavfsiz ishlash qoidalariga rioya qiling. Ulardan ba'zilari:

• Yoningizda sizning harakatlaringizni kuzatuvchi begona odamlar yo'qligiga ishonch hosil qiling. Agar kimdir sizni kuzatayotganga o'xshasa, boshqa qurilmadan foydalaning yoki boshqa safarga ko'chiring.
• Kartadan PIN-kodni kiritganingizda, klaviaturani qo'lingiz bilan yoping. Firibgarlar sizning parolingizni barmoq harakatlari bilan eslab qolishlari yoki klaviaturaga yo'naltirilgan josuslik kamerasini o'rnatishlari mumkin.
• ATM yoki terminalda soxta klaviatura yoki soxta kartani o'quvchi kabi josuslik qurilmalari o'rnatilmaganligiga e'tibor qiling. Buning uchun ushbu elementlarning qanchalik mustahkam o'rnatilganligini tekshiring. Agar yon tomonga burilishga urinayotganda ular juda tebransa yoki terminal korpusidan uzoqlashsa, sizning oldingizda firibgarlarning qurilmalari bo'lishi ehtimoli katta.
• Bankomat yoki terminal ishlayotganiga va uzluksizligiga ishonch hosil qiling. Buning uchun tugmachalarni bir necha marta bosing va qurilma ekranini tekshiring.

Bank jarayonini qanday yakunlash kerak

Qurilma bilan ishlashni tugatgandan so'ng, qurilma turiga qarab "jarayonni tugatish" yoki "chiqish" tugmachasini bosganingizga ishonch hosil qiling va shaxsiy ma'lumotlar yozilgan barcha yorliqlarni yopganingizga, jarayonni tugatganingizga ishonch hosil qiling.

Agar siz bank kartasidan foydalangan bo'lsangiz, uni bankomatdan qaytarib olishni va uning chiqishini kutishni unutmang. Odatda, amalni bajargandan so'ng, bankomatlar avval kartani, shundan keyingina naqd pul va cheklarni berishadi. Bu naqd pulni hisoblayotganda, kartani esdan chiqarmasligingiz uchun qilingan.

Olingan hamma banknotalarni sanab ko‘ring va ularga zarar yetmaganligini tekshiring. Buni qurilmadan uzoqlashmasdan qilish kerak. Agar xato bo'lsa yoki nuqsoni bor banknotalarni ko'rsangiz, bankomat yoki terminalga egalik qiluvchi moliya tashkilotiga murojaat qiling.

Har bir operatsiya uchun kvitansiyalarni so'rashni tavsiya qilamiz. Va albatta buni har doim naqd pul olganingizda yoki uni hisob raqamiga o‘tkazmoqchi bo‘lganingizda qilishni so‘raymiz. Albatta, aksariyat bankomatlar va terminallar videokameralar bilan jihozlangan, ammo kutilmagan vaziyat yuzaga kelsa, cheklar bilan ishlash yaxshiroqdir.

Kutilmagan vaziyat yuzaga kelsa, nima qilish kerak

Garchi barcha tavsiyalarga amal qilgan bo'lsangiz ham, har kimda favqulodda vaziyat yuz berishi mumkin. Masalan, bankomat yoki terminal kartangizni yutib yuborishi mumkin. Bunday holda, ushbu qurilmaga ega bo'lgan tashkilot xodimiga murojaat qiling va vaziyatni tasvirlab bering. Agar siz "boshqa birovning" bankomati yoki terminalidan foydalansangiz, sizga bank kartasini taqdim etgan tashkilotga murojaat qiling.

Agar qurilma pul bermagan bo'lsa, noto'g'ri miqdorni bergan bo'lsa yoki hisob raqamga pul o'tkazmagan bo'lsa, ushbu qurilmada ko'rsatilgan telefonga qo'ng'iroq qiling. Bunday vaziyatda sizga oldingi xatboshida aytib o'tgan kvitansiya yoki chek yordam beradi. Agar sizga operatsiya bilan kelishmovchilik to'g'risida bayonot yozish taklif etilsa, siz o'zingizning aybsizligingiz to'g'risida ashyoviy dalillarga ega bo'lasiz.

Bankomat va to'lov terminalidan foydalanganda, nima qilish kerak emas

Ko'rinib turibdiki, ba'zida nima qilmaslik kerakligi haqida maslahatlar yaxshiroq qabul qilinadi. Shuning uchun, agar siz noqulay vaziyatga tushib qolishni istamasangiz, oldini olish kerak bo'lgan harakatlarni aytib o'tamiz.

• Katta miqdordagi mablag'ni boshqalarga yechib bermang va ko'rsatmang. Shunday holatda, siz talonchilik qurboni bo'lish xavfini tug'dirasiz. Agar siz katta miqdordagi naqd pulni olishingiz kerak bo'lsa, uni bank filialidan buyurtma qilganingiz ma'qul. Bu xavfsizroq bo'ladi.
• Sizga tanish bo'lmagan tashkilotlarning bankomatlari va to'lov terminallaridan foydalanmang. Firibgarlarning qurboni bo'lmasangiz ham, ammo operatsiyada qiyinchiliklar yuzaga kelsa, muammolarga duch kelishingiz mumkin.
• Agar siz balansni bilmoqchi bo'lsangiz, uni ekranga chiqarmang, ayniqsa sizning hisobingizda katta miqdordagi mablag ' bo'lsa. Chekda chop etish variantini tanlaganingiz maquldir. Shunday qilib, siz o'zingizni va balansingizni ruxsatsiz shaxslarning e'tiboridan himoya qilasiz.
• Agar ruxsatsiz shaxs sizga yordam taklif qilsa, rozi bo'lmang. Bu holda, firibgarlar shaxsiy va bank ma'lumotlarini olish uchun sizning ishonchingizga kirishga harakat qilishlari mumkin.

Va yodda tutingki, naqd pul bilan bog'liq har qanday biznesda e'tiborli va ehtiyotkor bo'lish kerak. Bankomatlar va to'lov terminallari bilan operatsiyalar amalga oshirayotganda, do'stlaringiz yoki oilangizga chalg'imang. Shuningdek, hisob to'ldirishda yoki undan pul yechib olishda doimo ehtiyot bo'ling. Shoshilib, pulni yo'qotgandan ko'ra, hamma narsani yuz marta tekshirib, boshqalarga g'alatiroq bo‘lib ko'ringan ma'qulroq.