Bank kartasini yo'qotdingiz: nima qilish kerak

Yil sayin bank kartalaridan foydalanish qulayroq bo'lib bormoqda. Banklar yanada qulay xizmat ko'rsatish shartlarini taklif qilishyapti, onlayn xaridlar esa vaqtni tejaydi va har qanday mahsulotni uyingizdan chiqmasdan sotib olishga imkon beradi. Ammo kartani, har qanday predmet kabi, yo'qolishi mumkin. Bunday holatda asabiylashishingizga to'g'ri keladi: agar kartadan mablag' o'g'irlansa-chi nima bo'ladi? Agar bank kartangizni yo'qotib qo'ysangiz, qanday harakat qilishni aniqlashtiramiz.

Karta aniq yo'qolganmi yoki o'g'irlanganmi

Eng yoqimsiz variantdan boshlaylik: kartani yo'qotganingizga aminsiz yoki uni o'g'irlangan deb o'ylayapsiz. Agar shunday bo'lsa, darhol bank bilan bog'laning va uni bloklashni so'rang.

Kartani bloklashning bir nechta usullari:

• bankning ishonch telefoni orqali: telefon raqamni bank saytida yoki uning ilovasida topish mumkin;
• mobil ilova orqali: ilovada bunday funksiya mavjud bo'lsa, ishlaydigan eng tezkor usul;
• har qanday qurilmadan Internet-bankning shaxsiy kabineti orqali: odatda, Internet-bankda kartani bloklash funksiyasi mavjud, bu yerda karta bo'yicha harakatlar tahlili to'g'risida ariza yozishingiz va bankka yuborishingiz mumkin;
• bank filialida: filialga borish ko'proq vaqt talab etadi, ammo xodimlardan sizdan keyin kimdir undan foydalanganligini tekshirish uchun kartadagi so'nggi operatsiyalar bo'yicha tahlilni so'rashingiz mumkin;
• SMS orqali: ba'zi banklar xabarlar orqali buyruqlar tizimiga ulangan, ammo bankda bunday funksiya haqida oldindan bilib olgan yaxshiroqdir.

Qaysi variantni tanlashingizdan qat'iy nazar, iloji boricha tezroq bank bilan bog'lanib, kartani bloklashga harakat qiling. Hisobdagi mablag'lardan avvalgidek foydalanishingiz mumkin – kartani bloklash hisobni bloklashni anglatmaydi. Bloklangandan so'ng, kartani qayta chiqarish uchun murojaat qilishingiz mumkin. Ko'pgina banklarda bunday xizmat pullik va yangi kartani chiqarish muddati bankka qarab 1 dan 10 kungacha. Agar siz kartani boshqa sumkada yoki jinsida unutgan bo'lsangiz, lekin uni bloklashga va qayta chiqarishga ulgurgan bo'lsangiz, bu yaxshi. Ammo shu bilan kartangizni topib olishi mumkin bo'lgan shaxslar tomonidan pul yechib olishlardan himoya qilasiz. Ularni ushlash deyarli imkonsiz, chunki kartada joylashuvni kuzatib bo'lmaydi.

Uyda kartani topa olmayapman

Yaxshiroq variant: kartangizni topa olmayapsiz, lekin u uydan hech qayerga chiqmaganiga aminsiz. Butun uyni qidirish va ag'dar-to'ntar qilish uchun soatlab vaqt sarflashning o'rniga, bank bilan bog'laning.

Bunday holda, ba'zi banklarda mijozlar uchun quyidagi variantlar mavjud:

• kartani vaqtinchalik bloklash: to'liq bloklanganda, kartani qayta faollashtirish mumkin emas, lekin vaqtincha bo'lsa, agar karta topilsa, kartani qayta ishga tushirishingiz mumkin; qisman blokirovka paytida kartada operatsiyalarni amalga oshirib bo'lmaydi; agar karta topilmasa yoki yo'qolgan bo'lsa, uni to'liq bloklash ham mumkin.
• operatsiyalar uchun nol limitni o'rnating: bunday funksiya mavjudligini bankdan aniqlashtiring; bu karta operatsiyalari avvalgidek amalda bo'lishini anglatadi, ammo hisobdan xaridlar qilish yoki hisobdan pul yechish imkoniyati bo'lmaydi; ehtimol, bu vaziyatda harakat qilishning eng to'g'ri usulidir.

Kartani vaqtincha bloklashingiz yoki nol limitni bankning mobil ilovasida, Internet-bankda, telefon raqami yoki SMS orqali o'rnatishingiz mumkin. Va, albatta, har doim to'g'ridan-to'g'ri bank filialiga murojaat qilishingiz mumkin. Har bir variantning mavjudligini bankingizda oldindan bilib olgan yaxshiroqdir.

Kartani tiklasa bo'ladimi

Yo'q, bloklanganidan keyin karta doimiy ravishda o'chiriladi. Shu bilan birga,  hisobdan foydalanishingiz mumkin, unga kirish bloklanmaydi. Faqat kartani qayta chiqarish uchun ariza bering.

Yangi karta yangi raqam, CVC kodi va PIN-kod bilan bo'ladi, ammo u amaldagi  hisob bilan bog'langan bo'lib qoladi. Agar siz mablag'larning xavfsizligidan xavotirda bo'lsangiz, hisobni yopish va undan barcha mablag'larni yechish uchun ariza bering. Shundan so'ng o'sha bankda yangi hisob ochishingiz mumkin.

Agar siz kredit kartangizni yo'qotgan bo'lsangiz, qarzni baribir to'lashingiz kerak. Huddi shunday, bankdan kartani bloklashni so'rab, bank bilan kelishilgan holda filial orqali yoki boshqa yo'l bilan hisob raqamiga mablag' kiritishingiz mumkin.

Agar kartadan pulni yechib olishga allaqachon ulgirishgan bo'lsa, pulni qanday qilib qaytarish mumkin

Iloji boricha tezroq bankka murojaat qiling, yaxshisi pul yechib olingan kundayoq. Bunday holda, mijoz rozi bo'lmagan operatsiya uchun bank orqali to'lovni qaytarish — charjbek jarayonini amalga oshirish mumkin. Agar hisobdagi operatsiya haqiqatan ham boshqa shaxs tomonidan amalga oshirilganligi aniqlansa, bank mablag'larni qaytarib beradi.

Agar operatsiya to'g'risida xabar olgandan keyin bir kundan kechiktirib bankka murojaat qilsangiz, mablag'larni qaytarish deyarli imkonsiz bo'ladi. Shuningdek, bank kartadan foydalanish shartlarini buzmaganligingizga ishonch hosil qilishi kerak. Ya'ni, karta ma'lumotlari uchinchi shaxslarga ma'lum qilindimi yoki yo'qmi. Bunday holatda operatsiyaga e'tiroz bildirish va mablag'larni qaytarishning imkoniyati bo'lmaydi.

Shuningdek, IIBga ariza bilan murojaat qiling. Agar zudlik bilan harakat qilsangiz, o'g'rilarni kuzatuv kameralari orqali yoki kartada operatsiya o'tkazilgan joyning geolokatsiyasi orqali kuzatib borish mumkin bo'ladi. Ehtimol, IIB xodimlari o'sha kuniyoq jinoyatchini tezda qo'lga olishadi.

Xavfsizlik texnikasi

Kartadan foydalanishda xavfsizlikning asosiy qoidalarini shakllantiramiz. Agar kartani yo'qotib qo'ysangiz yoki firibgarlarga duch kelsangiz, ular yordam beradi.

1. Kartadagi barcha operatsiyalarni kuzatib boring va ular haqida bildirishnomalarni ulang. Bu SMS-xabarlar yoki telefonda Push-bildirishnomalar bo'lishi mumkin. SMS orqali xabar berish uchun ba'zi banklar haq olishlari mumkin, ammo Push-bildirishnomalar bepul bo'ladi. Operatsiyalarni tahlil qilish elektron pochta, bank ilovasi yoki Internet-bankdagi xatlarda ham mavjud. Ammo bu variantlar uchun sizga Internet kerak bo'ladi. Bildirishnoma tufayli kartadagi har qanday operatsiyani real vaqt rejimida kuzatishingiz mumkin. Va agar u yo'qolsa, kimdir kartangizdan foydalandimi yoki yo'qmi, tezda bilib olasiz.
2. Kartada katta miqdordagi pulni saqlamang. Xaridlar uchun har kuni millionlab so'm zarur bo'lmasa kerak. Mablag'larning katta qismini depozitlarda yoki pul mablag'larini qaytarib olish imkoniyati bo'lgan omonatlarda saqlash yaxshiroqdir. Katta miqdordagi xaridlar uchun faqat sotib olish arafasida kartangizga mablag' o'tkazing. Agar ushbu shartlarga rioya qilsangiz, hatto kartani yo'qotib qo'ysangiz ham va firibgar undan foydalansa ham, ko'p pul yo'qotmaysiz.
3. Kartani bir joyda saqlang va uni kiyim cho'ntagingizda olib yurmang. Ko'pgina do'konlarda kartalarni saqlash uchun maxsus aksessuarlar — kartxolderlar sotiladi. Kartani ularda saqlash yaxshiroq, chunki hamyon yo'qolganda kartalar siz bilan qoladi. Va kartani hech kimga, hatto qarindoshlaringizga ham bermang.