Bank ilovasining parolini unutdingiz. Nima qilish kerak?

Maqolada moliyaviy xavfsizlik va xotirjamlikni ta‘minlash uchun muammoni hal qilishning barcha mumkin bo‘lgan usullarini tahlil qilamiz.

Talaba Azizbek yaqinda mablag‘larini boshqarish uchun mobil bank ilovasidan foydalanishni boshladi. Bir kuni u ilova orqali o‘quv kurslari uchun pul to‘lashga qaror qilganida, to‘satdan parolni unutganini tushundi. To‘g‘ri kombinatsiyani qancha urinsa ham, eslay olmagach, Azizbek tashvishlanishni boshladi, chunki to‘lov shoshilinch edi.

U ilovada parolni tiklash funksiyasi borligini esladi, lekin ilgari hech qachon bunday vaziyatga duch kelmagan va bu yog'iga nima qilishni bilmasdi. Maqolamizda bunday vaziyatda qanday choralar ko‘rish kerakligini va kelajakda bunday muammolarning oldini olish uchun nima qilish kerakligini batafsil tushuntirib o‘tamiz.

Nima uchun bank ilovasiga kirishni saqlab qo‘yish muhim

Bank ilovasiga kirmasdan foydalanuvchi quyidagilarni qila olmaydi:

• bank ilovasi orqali xizmatlar va pul o‘tkazmalarini to‘lash;
• kartani buyurtma qilish, faollashtirish yoki bloklash;
• kartaning PIN-kodini o‘zgartirish;
• kun, hafta, oy uchun xarajatlar va tushumlarni nazorat qilish;
• depozitlarni, xalqaro pul o‘tkazmalarini boshqarish, valyutani almashtirish, yangi hisob raqamlarini ochish, kreditlar berish, o‘zaro konvertatsiya qilish;
• kommunal xizmatlar, uy interneti, mobil aloqa va boshqalar uchun onlayn to‘lov qilish;
• do'konlarda mahsulotlar va xizmatlar uchun haq to‘lash;
• QR-kodi yordamida sayohat uchun to‘lovni amalga oshirish;
• onlayn chat orqali bankni qo'llab-quvvatlash xizmatiga murojaat qilish.

Bank ilovasiga kirish imkoni bo‘lmasa, siz moliya va hisob holati ustidan nazoratni yo‘qotasiz, ilovadagi o‘zgarishlar haqida bankdan bildirishnoma ololmaysiz. Firibgarlar bu vaziyatdan foydalanishlari mumkin: shaxsiy ma'lumotlarga kirish, sizning nomingizdan kredit olish, pulni olib qo‘yish va o‘z hisob raqamlariga o‘tkazishlari mumkin.

Kirish ishlamasligi sabablari

Kirish xatosi, tizimda xatolar yoki internetga kirish bilan bog‘liq muammolar mavjudligini tekshiring. Hisobingiz shubhali harakatlar tufayli bloklangan bo‘lishi mumkin.

Parolni qanday tiklash mumkin

Agar siz parolni unutgan va biron bir joyda saqlab qo‘ymagan bo‘lsangiz, uni ilovada yoki qo‘llab-quvvatlash xizmati orqali o‘zingiz tiklay olmaysiz.

Uzum Bank ilovasi misolida kirishni tiklash uchun harakatlar ketma-ketligini ko‘rib chiqamiz.

1 Qadam. Ilovani oching. Ekranning pastki qismidagi "Kirish yoki ro‘yxatdan o‘tish" tugmasini bosing.

2 Qadam. Ko‘rsatilgan qatorga telefon raqamingizni kiriting. "Davom etish" tugmasini bosing.

3 Qadam. Telefon raqamini tergandan so‘ng, bank sizga 5 xonali kod bilan SMS yuboradi. Uni qatorga kiriting.

4 Qadam. Ilovani yuklab olganingizdan so‘ng, birinchi marta hisobingizga kirganingizda yaratgan parolingizni kiriting. Parol 8 tadan 20 tagacha belgidan iborat bo‘lishi kerak, shu jumladan katta va kichik harflar, shuningdek raqamlardan. Agar parolni unutgan yoki uni qayerga saqlab qo‘yganingizni eslolmasangiz, "parolni eslay olmayman" variantini tanlang. Shundan so‘ng, telefoningiz ekranida Telegram yoki telefon orqali ulanish mumkin bo‘lgan bank qo‘llab-quvvatlash xizmati bilan bog‘lanish uchun yorliq paydo bo‘ladi.

Qo‘llab-quvvatlash xodimlari Telegram orqali hisob qaydnomasiga kirishni tiklash bo‘yicha murojaatlarni ko‘rib chiqishadi. Ariza qoldirish uchun "Telegramda yozish"  tugmachasini bosing va suhbatga pasport yoki ID-kartaning asosiy sahifasi fotosuratini, shuningdek hujjat bilan tushgan selfini yuboring. Telefon raqamingizni ham kiritishni unutmang.

Bank xodimlari sizning murojaatingizni ko‘rib chiqadilar va parolingiz va hisob ma'lumotlarini qurilmadan o‘chirib tashlaydilar.

5 Qadam. Qayta ro‘yxatdan o‘tishda yangi parolni o‘rnating, bank kartalarini bog‘lang. Ilovaga kirish tiklandi. Hisob qaydnomangiz ma'lumotlarini davom ettirish uchun ilova sizning roziligingiz yoki rad etishingizni so‘ragan bildirishnomani o‘tkazib yubormaslik muhim. Rozilik berib, foydalanuvchi to‘plangan keshbeklarni, ilovada ochilgan omonatlarni, elektron hamyonlarni va "Mening uyim" xizmatini saqlab qoladi.

Parolni tanlashda maslahatlar

Keyinchalik ishonchli parollardan foydalaning va ularni vaqti-vaqti bilan o‘zgartiring. Sizning parolingiz oddiy va aniqlasa bo‘ladigan bo‘lishi kerakmas – masalan, ketma-ket raqamlar, telefoningizning oxirgi to‘rtta raqami yoki tug‘ilgan sana (yil, oy, kun). Turli bank ilovalari uchun bir xil paroldan foydalanmang. Parollarni boshqa odamlarga aytmang.

E'tibor bering, Uzum Bank ilovasidagi hisob qaydnomasiga faqat bitta qurilmadan kirish mumkin. Xavfsizlik uchun kafelar va savdo markazlari kabi jamoat joylarida Wi-fi tarmoqlari orqali internetga ulanishdan saqlaning, ayniqsa ular parol bilan himoyalanmagan bo‘lsa.

Parolni yo‘qotishdan qanday saqlanish mumkin

Parollarni skrinshot sifatida telefoningiz galereyasida, eslatmalarda yoki bloknotda saqlamang. Bu xavfli usullar. Agar parolni yozib qo‘yadigan bo‘lsangiz, faqat o‘zingiz tushunadigan shifrlash usulidan foydalaning.

Parollarni xavfsiz saqlash uchun maxsus parol menejerlaridan foydalanish tavsiya etiladi. Ushbu vositalar saytlar, ilovalar va boshqa nozik ma'lumotlarni saqlaydi. Masalan, Google hisob qaydnomasida "Xavfsizlik" bo‘limiga o‘tishingiz, parol menejerini tanlashingiz, bank dasturini qo‘shishingiz, parolni kiritishingiz va saqlashingiz mumkin. Ommabop menejerlar orasida — LastPass, Keeper, Bitwarden va KeePassXC  bo'lib, ular pullik va bepul versiyalarni taklif qilishadi.

Bank ilovasiga kirishni qanday tiklash mumkin: asosiysi

Agar bank ilovasining paroli yoki PIN-kodini unutgan bo‘lsangiz, kirishni o‘zingiz tiklay olmaysiz. Hisob ma'lumotlarini tiklashingiz va qayta ro'yxatdan o‘tishingiz kerak.

Kirishni tiklash uchun pasport ma'lumotlarini va ro‘yxatdan o‘tish paytida ko‘rsatgan telefon raqamingizni taqdim etib, bankning qo‘llab-quvvatlash xizmatiga murojaat qiling.

Hisobni qayta tiklaganingizdan so‘ng, yangi parol bilan ro‘yxatdan o‘tishingiz mumkin.

Bank hisoblari va parollariga loqayd bilan munosabatda bo‘lish yaramaydi. Ilova va parollarni muntazam yangilab turing, ma'lumotlaringizni boshqa odamlarga bermang, hatto ular yaqin do‘stlar, qarindoshlar bo‘lsa ham, bir nechta hisoblar uchun bir xil paroldan foydalanmang. Har bir hisob uchun noyob kodlarni yaratish va ularni xavfsiz saqlash moliyaviy ma'lumotlarni xakerlar va firibgarlardan himoya qiladi.

Azizbek yordam so‘rab bankning koll-markaziga murojaat qildi. Operator unga hisob qaydnomasiga kirish qanday tiklanishini bosqichma-bosqich tushuntirib berdi va o‘z ma'lumotlarini Telegram orqali yozish va yuborish kerakligini aytdi. Qo‘llab-quvvatlash operatorlari so‘rovni tezda qabul qildilar va ilovaga kirishni tiklashda yordam berishdi. Shu tufayli Azizbek yana ilovada ro‘yxatdan o‘tishga muvaffaq bo‘ldi, o‘quv kurslari uchun pul to‘ladi va yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan muammolardan qutulib qoldi.

Keyinchalik Azizbek shaxsiy ma'lumotlar xavfsizligiga ko‘proq e'tibor qaratadigan bo‘ldi va muhim hisoblar uchun murakkab parollar yaratdi, parol menejerini o‘rnatdi va undagi kodlarni saqlab qo‘ydi. Endi u moliyaviy ma'lumotlari xavfsiz ekanligiga va kelajakda bunday muammoga duch kelmasligiga amin bo‘lishi mumkin.