2024 yilda qachon ta'tilga chiqish foydali bo'ladi

Pul yo'qotmaslik uchun 2024 yilda qachon ta'tilga chiqish yaxshiroq ekanligi haqida aytib beramiz

Yangi Mehnat kodeksiga ko'ra, 2023 yildan boshlab to'lanadigan ta'tilning minimal davomiyligi — 21 kalendar kun. Ta'til oyida sizning daromadingiz ta'til to'lovlari va ish haqidan — ishlagan kunlaringiz uchun qo'shiladi. Biroq, bir xil dam olish muddati bilan ta'tilga chiqishga qaror qilgan oyga qarab pulda yutishingiz yoki yo'qotishingiz mumkin.

Ta'til to'lovlari qanday hisoblanadi

Ta'til paytida xodim ish haqi o'rniga o'rtacha (o'rtacha oylik) haq oladi. Uni qanday hisoblash haqida keyinroq gaplashamiz. Hozir esa, qancha ta'til to'lovini olishingizni hisoblashingiz mumkin bo'lgan formula haqida ma'lumot beramiz. Buning uchun quyidagilarni aniqlash kerak:

• Hisob-kitob davrining davomiyligi — ta'tildan avvalgi vaqt. Agar bir joyda bir yildan ortiq ishlasangiz, u 12 oyni tashkil etadi. Agar kamroq bo'lsa, oyiga ishlangan vaqtga teng bo'ladi. Ta'tilga chiqishingiz mumkin bo'lgan 6, 7, 8 va hokazo oy.
• Hisob-kitob davri uchun ish haqi, ya'ni shu vaqt ichida olingan pul, ijtimoiy soliq hisoblangan mukofot pullari va shunga o'xshash to'lovlarni o'z ichiga oladi.
• O'rtacha kunlik ish haqi.

Ta'til to'lovini hisoblash uchun o'rtacha oylik ish haqini qanday aniqlash mumkin

U hisob-kitob kuni uchun ish haqi (tarif)dan hisoblanadi, unga qo'shimcha to'lovlar miqdorining 1/12 qismi qo'shiladi. Bu ijtimoiy soliq hisoblangan mukofot pullari, qo'shimcha to'lovlar, nafaqalar va boshqa to'lovlardir.

Agar bir yildan kam ishlagan bo'lsangiz, unda qo'shimcha to'lovlar to'liq ishlagan oylar soniga bo'linishi kerak (1/6, 1/7 va boshqalar).

Masalan

1. Asmiraning maoshi — oyiga 6 000 000 so'm. U bir yildan ortiq vaqt davomida bir joyda ishlaydi. U o'tgan yil uchun mukofot pulini olmadi. Shunga ko'ra, uning o'rtacha oylik maoshi — 6 000 000 so'mni tashkil etadi.
2. Endi esa fevral oyida Asmira o'tgan yilgi ishi yakunlari bo'yicha 6 000 000 so'm mukofot oldi deb tasavvur qilamiz. Shundan so'ng, uning o'rtacha oylik daromadi yuqori bo'ladi:

6 000 000 + 6 000 000: 12 = 6 500 000 so'm.

Quyida agar fevral oyida, mukofotdan oldin yoki uni olgandan keyin — mart oyida yoki undan keyin ta'tilga chiqsa, Asmiraning bir kun uchun oladigan ta'til to'lovi miqdorini hisoblaymiz. U o'rtacha daromad miqdorini 6 kunlik ish haftasi uchun oylik ish kunlarining o'rtacha soniga bo'lish yo'li bilan aniqlanadi. 2023 yildan buyon o'rtacha ish kuni 25,3 kunni tashkil etadi.

• Birinchi holatda, kunlik ta'til to'lovi miqdori 6 000 000: 25,3 = 237 157 so'mni tashkil etadi.
• Ikkinchisida — 6 500 000: 25,3 = 256 916 so'm.

Shunday qilib, Asmira mukofot pulini olganidan keyin ta'tilga ariza yozishi foydaliroq bo'ladi.

Ta'til to'lovini qanday qilib hisoblash mumkin

Bu yerda hammasi oson. Olingan raqamni — kunlik ta'til to'lovi miqdorini — ta'til kunlari soniga ko'paytirish kerak.

Masalan

Shunday qilib, Asmira pulda yo'qotmaslik uchun mukofot pulini olgandan keyin ta'tilga chiqishga qaror qildi. Uning kunlik ta'til to'lovi miqdori, biz hisoblaganimizdek, 256 916 so'm bo'ladi. Shunga ko'ra, ta'tilning 21 kuni uchun u 256 916 x 21 = 5 395 236 so'm oladi.

Ish haqi va ta'til to'lovlarini hisoblaymiz

Ammo shuni unutmasligimiz kerakki, ta'tilga to'g'ri kelgan oyda daromad nafaqat ta'til to'lovlaridan, balki ish haqidan ham shakllanadi. U necha kun ishlaganiga qarab hisoblanadi. Har bir ish kunining qiymati oylik ish haqini oylik ish kunlari soniga bo'lish yo'li bilan aniqlanadi.

Masalan

Asmira avgust oyida — turmush o'rtog'i bilan bir vaqtda, ta'tilga chiqish yaxshiroq deb o'yladi va bunga qaror qildi. U 2024-yilda 1-avgustdan ta'tilga chiqishni rejalashtirdi. U boshqa mukofot puli olmagan. Shunday qilib, u 21 kunlik ta'tilga ega bo'ladi, biz allaqachon bilib olganimizdek, u 5,395,236 so'mlik ta'til to'lovini oladi.

Asmira 22 avgustda ishga chiqadi. U haftada 5 kun ishlaganligi sababli, avgust oyida u atigi 6 ish kuniga ega bo'ladi.

Asmiraning ish kuni qiymatini hisoblash uchun biz uning ish haqini — 6 000 000 so'mni 22 ga bo'lamiz — 2024 yil avgust oyidagi ish kunlari soniga. Agar u haftada 5 kun emas, balki 6 kun ishlaganida, uni 27 ga bo'lish kerak bo'lardi.

6 000 000: 22 = 272 727 so'm olamiz.

Keyin bu sonni Asmira avgustda ishlab beradigan 6 kunga bo'lamiz.

272 727 х 6 = 1 636 362.

Shunday qilib, Asmira avgust oyida 1 636 362 so'm ish haqi oladi.

Ta'til puli bilan birgalikda u bir oy uchun 1 636 362 + 5 395 236 = 7 031 598 so'm oladi.

Pul nuqtai nazaridan 2024 yilda qachon ta'tilga chiqish foydali bo'ladi

Ko'proq pul olish uchun ta'tilga chiqadigan oydagi ta'til va ish kunining miqdorini taqqoslang. Tanlangan oyda "qimmatroq" kunlar ko'proq bo'lishi uchun uni rejalashtiring. Odatda, eng ko'p ish kuni — 22-23 kun bo'lgan oylarda ta'tilga chiqish foydaliroq. Ish kunlari kam bo'lgan oylarda esa ta'tilga chiqish foydali emas — umumiy hisobda kamroq pul olasiz. Shuning uchun, ta'til uchun pul nuqtai nazaridan, bayramlarga, ayniqsa uzunlariga to'g'ri keladigan oylar unchalik mos kelmaydi.

2024 yil uchun ish vaqti taqvimi nashr etilganda hammasini aniqrog' hisoblash mumkin bo'ladi. Ammo ta'tilni oldindan rejalashtirayotganda, fevral kabi qisqa ish oylarini hisobga olish kerak. Ish kunlari sonini kamaytiradigan bayram kunlarini ham:

• 1 yanvar — Yangi yil
• 8 mart — Xotin-qizlar kuni
• 21 mart — Navro'z
• 9 may — Xotira va qadrlash kuni
• 1 sentabr — Mustaqillik kuni
• 1 oktabr — Uztoz va murabbiylar kuni
• 8 dekabr — Konstitutsiya kuni
• Ramazon hayiti va Qurbon hayiti — ularning sanalari keyinroq belgilanadi. Bundan tashqari, ularga va Navro'zga qo'shimcha dam olish kunlari qo'shiladi.

Masalan

Asmira 2024-yil 1-martdan boshlab 21 kunlik ta'tilga chiqadi. Ammo 21 mart - Navro'z bayrami. 2024 yilda u payshanba kuniga to'g'ri keladi. Dam olish kunlari ta'til kunlari qatoriga kirmaydi, shuning uchun uning ta'tiliga yana bir kun qo'shiladi va u 21 kun emas, balki 22 kun davom etadi. O'zbekiston Prezidentining yangi qaroriga binoan asosiy bayramlarga qo'shimcha ikki kunlik dam olish kunlari qo'shilganligi sababli, 22 mart juma kuni ham dam olish kuni bo'ladi deb taxmin qilish mumkin. Shuningdek, 23-mart, shanba kuni— shu jumladan, haftada olti kun ishlaydiganlar uchun. Keyin 24-mart, yakshanba bo'ladi — qonuniy dam olish kuni. Shunday qilib, Asmira ta'tilining 21 kuniga yana 4 kun qo'shiladi — u 26-mart, seshanba kuni ishga tushadi.

Natijada, mart oyida unda faqat 4 ish kuni bo'ladi. Ular uchun u 272 727 x 4 = 1 090 908 so‘m oladi.

Ta'til to'loviga qo'shimcha – 21 kun uchun 5 395 236 so‘m = 6 486 144 so‘m. Ya'ni natijada u o'rtacha oylik maoshidan, avgust oyida olishi mumkin bo'lganidan ancha kam maosh oladi.

Ko'proq dam olishni istasangiz 2024 yilda qachon ta'tilga chiqish foydaliroq bo'ladi

Agar dam olish muddati muhimroq bo'lsa, unda siz ta'tilni bayramlar va uzoq dam olish kunlari tugashi arafasida yoki ulardan keyin darhol boshlanishi uchun rasmiylashtirishingiz mumkin. Shunday qilib, ta'tilga qo'shimcha dam olish kunlari qo'shiladi.

Masalan

Yuqorida aytib o'tganimizdek, agar Asmira 2024 yil 1 martdan ta'tilga chiqsa, ta'tilning 21 kuniga yana 4 kun qo'shiladi. Agar u 1 fevraldan ta'tilga chiqsa, u faqat 21 kun dam oladi va 22 fevralda ishga chiqadi.

Qonunchilikdagi o'zgarishlar

2023-yilda kuchga kirgan qonun hujjatlariga kiritilgan o‘zgartirishlarga ko‘ra, agar bayram dam olish kuni kalendar bo'yicha dam olish kuniga (shanba yoki yakshanba) to‘g‘ri kelsa, keyingi ish kuni (dushanba) ham rasman dam olish kuni bo‘ladi. Ushbu o'zgartirish respublika Mehnat kodeksiga kiritildi.

Masalan

2024 yilda Mustaqillik kuni yakshanbaga to'g'ri keladi. Shunga ko‘ra, 2-sentabr, dushanba ham dam olish kuni hisoblanadi. Aynan shunday vaziyat 2024 yilda yakshanba kuniga to'g'ri keladigan Konstitutsiya kuni bilan ham bo'ladi. Shu sababli, keyingi dushanba, 9 dekabr ham dam olish kuni hisoblanadi. Ushbu o'zgartirish respublika Mehnat kodeksiga kiritildi.